Bài thơ Đề Thiên Mụ Tự 提天娒寺

Tương truyền xưa kia khi Chúa Tiên-Nguyễn Hoàng (主仙-阮黄）vào Thuận Hóa tìm chỗ đóng đô, đi đến nơi này thì gặp một bà lão chỉ dắt, sau đó Chúa y theo lời "Bà Lão" mà lập đô tại Thuận Hóa.

Người dân nơi đây vào ban đêm cũng thường mơ thấy có một bà lão mặc áo đỏ quần lục xuất hiện trên đồi, nói với mọi người:
- "Rồi đây sẽ có một vị chân chúa đến lập chùa để tụ linh khí, làm bền long mạch, cho nước Nam hùng mạnh". Vì thế, nơi đây còn được gọi là Thiên Mụ Sơn

Năm 1601 không quên ơn bà lão năm xưa bèn lập chùa thờ trên đồi, ngoảnh mặt ra sông Hương, đặt tên là "Thiên Mụ Tự", tức Chùa Thiên Mụ hay còn gọi là chùa Linh Mụ.

Chùa Thiên Mụ được xếp vào 20 thắng cảnh đất Thần Kinh với bài thơ Thiên Mụ chung thanh do đích thân vua Thiệu Trị sáng tác và được ghi vào bia đá dựng gần cổng chùa.

Bài thơ bên dưới là một tác phẩm của ông Phan Quốc tục gọi Phan Mậu Tài do ông đậu tú tài - bài thơ này viết về Chùa Thiên Mụ

Đề Thiên Mụ Tự 提天娒寺

Thần kinh thắng cảnh nhứt kỳ quan
Tầng thử lai du trước nhãn khan
Lĩnh phú từ vân thường đối củng
Giang ngưng pháp thủy khúc hồi hoàn
Môn tiền tháp trĩ cao thiên xích
Phạm lý chung thanh hưởng lưỡng gian
Thực đắc kỷ hoa thành chánh quả
Quân hầu tầng phủ vấn chư san
(Phan mậu Tài)

Dịch nghĩa :
Đây là một cảnh lạ mắt đứng đầu những cảnh đep có tiếng ở kinh đô Huế
Từng đến đó chơi nên mắt đã xem tường tận
Núi chầu trước mặt trên đỉnh có mây lành che
Sông ngưng nước pháp uốn khúc vòng quanh
Trước ngõ thập cao ngàn thước đứng trơ trụi
Trong chùa, tiếng chuông cất lên vang vọng cả đất trời
Cây được hoa nên sắp thành quả
Quân hầu từng chẳng hỏi các sư đó sao?

Thơ:
Đây nhứt kỳ quan cảnh đế kinh
Chân từng nơi đó , mắt từng nhìn
Núi chầu trước mặt, mây che mát
Sông lặng bên Chùa, uốn khúc xinh
Vòi vọi ngoài sân ngôi bảo tháp
Đỉnh đang khắp cõi tiếng kim thinh
Cây đơm bao đóa, thành chánh quả
Từng hỏi: bao người vượt tử sinh